عظیمی؛ راز سر به مهر تاریخ معاصر آذربایجان

حوزه علمیه قم

سید حیدر بیات


مدت زمان زیادی نیست که عظیمی را می‌شناسم اما در همین مدت کم او را خوب شناخته‌ام و شجاعت و نیک‌نفسی او را ستوده‌ام و نیز بعضی از کارهای او را نقد کرده‌ام و به کرّات نیز چوپ حمایت از او را خورده‌ام. دوران دوستی کوتاه‌مدت من با ایشان حاوی خاطرات تلخ و شیرینی است که در همه دوستی‌ها کم و بیش بالاخره وجود دارد. اما تلخکامی حاصل از حبس عظیمی این‌بار بسیار مردافکن و غیرقابل تحمل است. من و او و همه می‌دانند که عظیمی در شرایطی به عرصه عدالتخواهی و دادجویی گام نهاد که در آنسوی یعنی آنسوی مبارزه می‌توانست با توانائی‌های کم‌نظیر خود به مال و منال و مقام و بسیار چیزها از این قبیل دست یابد. اما او این همه را رها کرده و تمام قابلیت‌ها و موقعیت خود را صرف احیای حقوق مدنی و فرهنگی قوم خود کرد. در حالی که نه کیف‌های انگلیسی به خانه او می‌آمد و نه دلارهای آمریکائی بلکه اندک آبراهه‌ای که روزی از آن میرسید نیز به رویش بسته شد و از سازمان تبلیغات اسلامی بخش روحانیان مستقر اخراج شد و اینک یک روحانی تنها، با توکل به خدا و معتقد به اصالت عدالت و مبارزه در راه آن.

اینک عظیمی در زنجیر است. زنجیری که سلسله جنبانان آن هیچ جوابی در پیشگاه خدا و رسول ندارند و بر عکس آنها عظیمی با دستی پر به تاریخ، آینده و به ملت ایران و آذربایجان نگاه می‌کند.

سر سخن من با این سلسله جنبانان بی‌جواب است. این حضرات به خوبی می‌دانند که چرا عظیمی باید در بند باشد. عظیمی حقیقت سر به مهر و سرّ مگوی تاریخ معاصر آذربایجان است. آذربایجانی که مبارزانش همواره با انگ‌هایی از قبیل توده‌ای؛ خلق و ... از صحنه کنار زده شده‌اند و اگرنه در نطع شعوبیگری هزارساله آنان به خون خود سرخ گشته‌اند. اما اینک عظیمی این روحانی اصیل از همه این انگ‌ها و برچسب‌ها مبراست و از صمیم قلب آذربایجان و سویدای دل ملت ترک زبان ایران سخن میگوید: «ما حق خود را میخواهیم تحصیل به زبان مادری منافی اسلام نیست و تجزیه‌طلبی محسوب نمی‌شود آقایان فریب خدعه پان‌آریائیستها را نخورند ... » اینها لب کلام عظیمی است. از یاد نبریم که او چگونه در مقابل اندک گروه تجزیه‌طلب ایستاد و گفت «اگر راست میگوئید بیایید در ایران این نسخه‌ها را بپیچید، حرف زدن در خارج از ایران هزینه‌ای ندارد».

گفتم عظیمی راز سر به مهر و سرّ مکوی تاریخ معاصر آذربایجان است رازی که همواره از سوی رسانه‌های عمومی بایکوت شده است و یا در زیر انگ‌های متعدد مخفی نگهداشته شده اما اکنون همه میدانند که دیگر عصر راز نیست و همگان همه چیز را اگر چه اندکی دیرتر اما می‌دانند و عظیمی تنها نیست و طلاب زیادی در حوزه علمیه قم از سرنوشت حجت الاسلام عظیمی نگران هستند و چه بسا این طلاب در صورت لزوم جای عظیمی را بگیرند. تا همه بدانند که نه شوونیسم فارس و اذناب آن درد دین و ایمان مردم آذربایجان را دارند و نه مبارزات مردم آذربایجان رنگ و بوی غیر دینی دارد. بلکه این مبارزه با الهام از متن دین اسلام سرچشمه می‌گیرد و ملت آذربایجان همواره سه سخن اساسی شاه اسماعیل صفوی موسس مذهب شیعه در ایران را به یاد دارد که گفت:

مراقب سه چیز باشید:

أ‌. دین

ب‌. وطن

ت‌. زبان

حوزه علمیه قم

سید حیدر بیات

---